មេដឹកនាំបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាម លោក ង្វៀន ភូទ្រុង (Nguyen Phu Trong) បានធ្វើដំណើរទៅកាន់សេតវិមាន ជាលើកដំបូងកាលពីថ្ងៃ៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥នេះ គឺធ្វើឡើងចំពេលនៃពិធីរំលឹកខួប២០ឆ្នាំនៃការស្តារទំនាក់ទំនងការទូតនៃប្រទេសទាំងពីរ។
ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ ភាគីទាំងពីរបានជជែកពីការរឹតចំណងមិត្តភាព ដោះស្រាយបញ្ហាសន្តិសុខផ្តោតសំខាន់សន្តិសុខនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចជាដើម។ បន្ទាប់ពីជំនួបមេដឹកនាំទាំងពីរ លោក អូបាម៉ា បានសន្យាធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចទៅវៀតណាមវិញនៅចុងឆ្នាំ២០១៥នេះ។
លោក Trong ជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោម៤នាក់ ដែលមានឥទ្ធិពលខ្លាំងបំផុតនៅវៀតណាម គឺរួមមានលោកប្រធានាធិបតី Truong Tan Sang នាយករដ្ឋមន្ត្រី Nguyen Tan Dung និងប្រធានសភាជាតិលោក Nguyen Sinh Hung។
វៀតណាម និងអាមេរិកគឺជាអតីតគូសត្រូវគ្នាក្នុងសម័យទសវត្សរ៍៥០ ៦០ និង៧០ ដែលសង្គ្រាមពេលនោះបានធ្វើឲ្យកងទ័ពអាមេរិកប្រមាណ៦ម៉ឺននាក់បានស្លាប់ ចំណែកប្រជាជន និងកងទ័ពវៀតណាមប្រមាណជាង១លាននាក់បានស្លាប់។
សម្រាប់មេដឹកនាំយោធាភូមាវិញ លោក ថេន សេន ក៏ត្រូវបានសេតវិមានអញ្ជើញឲ្យធ្វើទស្សនកិច្ច ជាការរឹតចំណងមិត្តភាពកាលពីឆ្នាំ២០១៣។ ពេលបំពេញទស្សនកិច្ចនោះ អាមេរិកស្នើឲ្យភូមាពង្រឹងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ចំណែកភូមាវិញស្នើឲ្យអាមេរិកជួយដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន។
មិនមែនតែមេដឹកនាំវៀតណាម និងភូមាទេដែលសេតវិមានអញ្ជើញឲ្យធ្វើទស្សនកិច្ចនោះ គឺមេដឹកនាំផ្សេងទៀតនៅអាស៊ីដូចជា ឥណ្ឌា ហ្វីលីពីន កូរ៉េខាងត្បូង និងជប៉ុនជាដើម ក៏ទទួលបានការអញ្ជើញបែបនេះដែរ។
ចំណុចនេះនាំឲ្យមានការចោទសួរថា ចុះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដឹកនាំប្រទេសជាង៣០ឆ្នាំមកនេះ ម៉េចមិនទទួលបានអញ្ជើញបែបនេះ?
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក សូ ចន្ថា យល់ឃើញថាអាមេរិកស្និទ្ធជាមួយវៀតណាម និងភូមាជាងកម្ពុជា ព្រោះអាមេរិកកំពុងត្រូវការភូមិសាស្ត្រនយោបាយ ទីតាំងវៀតណាម និង ភូមា ដើម្បីទប់ស្តាត់ឥទ្ធិពលរបស់ចិន។ លោកបន្តថា ឲបញ្ហានយោបាយគ្រប់គ្រងផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជា ក៏មានការប៉ះទង្គិចជាមួយអាមេរិកខ្លះដែរដូចជាការបង្កើតច្បាប់គ្រប់គ្រងអង្គការសមាគមដើម។
ចំណុចនេះ លោក សូ ចន្ថា ក៏មើលឃើញថានយោបាយការបរទេសរបស់កម្ពុជាហាក់នៅទន់ខ្សោយក្នុងទំនាក់ទំនងជាអន្តរជាតិ។
លោក សូ ចន្ថា បន្តថាបើទំនាក់ទំនងជាមួយមហាអំណាចធ្វើបានត្រឹមត្រូវ ទទួលបានទាំងការគាំពារនិងផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច។ លោកថា៖ «ពេលដែលនយោបាយការទូតល្អរវាងប្រទេសតូច និងប្រទេសមហាអំណាច វាចំនេញដល់ប្រទេសតូចហ្នឹងច្រើនពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចគាំពារពីប្រទេសមហាអំណាចនោះ។ ទី២ ការផ្តល់វិនិយោគទុនទៅវិញទៅមក ដែលជាការផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ប្រទេសកម្ពុជា ជាពិសេសគឺអាចរុញដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចផងដែរ»។
បើពិនិត្យមើលលើទំនាក់ទំនងការបរទេសវិញ គឺមេដឹកនាំភូមាប្តេជ្ញាធ្វើកំណែទម្រង់ដឹកនាំ និង ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ចំណែកមេដឹកនាំគណបក្សកុម្មុយនីស្តវៀតណាមក៏ប្រកាសបើកចំហការពិភាក្សាជាមួយអាមេរិកលើគ្រប់បញ្ហាដែរ ទាំងនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ចនិងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សជាដើម។
សាស្ត្រាចារ្យ និងជាអ្នកស្រាវជ្រាវពីការអភិវឌ្ឍសង្គម លោក មាស នី យល់ឃើញថាមូលហេតុដែលពិបាកឲ្យកម្ពុជាស្និទ្ធជាមួយអាមេរិក ព្រោះប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងជំនួយមិនមានតម្លាភាព នាំឲ្យកម្ពុជាពិបាកទទួលយកជំនួយពីអាមេរិកហើយងាកទៅចិន។
លោក មាស នី បន្តថា ការដែលកម្ពុជារឹងរូសមិនស្តាប់មតិពីបណ្តាលប្រទេសសេរី ក៏អាចធ្វើឲ្យឃ្លាតកាន់តែឆ្ងាយពីមហាអំណាចអាមេរិក និងឲ្យប្រទេសឈានទៅរកភាពឯកោ។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «យើងអត់សូវស្តាប់មតិពិភពលោក ដូចជាច្បាប់របស់អង្គការ ដែលប៉ុន្មានថ្ងៃមុន ទោះបីមានពាក្យទិតៀន គេសុំឲ្យយើងកែប្រែ យើងអត់កែ ហើយយើងនៅជម្នះរហូត ហើយរឿងនេះធ្វើឲ្យគ្រោះថ្នាក់ណាស់សម្រាប់ខ្មែរនៅពេលអនាគត ជួនកាលបើមានសង្គ្រាម យើងហៅថាសង្គ្រាមត្រជាក់កើតឡើង គឺខ្មែរឯកោតែម្តង»។
លោក សូ ចន្ថា ផ្តល់អនុសាសន៍ថា កម្ពុជាគួរដើរនយោបាយការទូតផ្លូវកណ្តាល មិនទោរទៅរកមហាអំណាចណាមួយខ្លាំងពេក ទើបទទួលបានផលល្អសម្រាប់ជាតិ។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកផ្តាច់មុខសម័យសាធារណរដ្ឋ យើងទទួលបាននូវការទម្លាក់គ្រាប់បែកយ៉ាងច្រើននៅប្រទេសកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែបើយើងផ្កាប់មុខទៅរកចិន ដូចជំនាន់ ប៉ុល ពត មានន័យថាយើងខាតបង់ប្រយោជន៍យ៉ាងច្រើនដែលបាត់បង់ទៅប្រទេសចិន។ អ៊ីចឹងនៅពេលនេះ កម្ពុជាគួរតែធ្វើនយោបាយការទូតដែលស្មើភាពជាមួយប្រទេសទូទៅ យើងអាចយកឧទាហរណ៍ប្រទេសសិង្ហបុរី ប្រទេសស្វ៊ីសជាដើម»។
បច្ចុប្បន្នអាមេរិកនិងចិនកំពុងប្រើមនោគមវិជ្ជាប្រកួតប្រជែងនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ គឺនៅពេលដែលលោក ង្វៀន ភូទ្រុង បំពេញទស្សនកិច្ចទៅអាមេរិកនៅថ្ងៃទី៧ ខែកក្កដានោះ លោក ទៀ បាញ់ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិរបស់កម្ពុជា ក៏បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅចិននៅថ្ងៃទី៨ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ដដែល៕
សូមសរសេរមកលោក ពៅ មេត្តា តាមរយៈ minpov@vodhotnews.com
